De eetbare berm

Vandaag trof ik twee etende mensen in onze berm aan. Ze plukten bladeren tussen het hoge gras uit en aten die op. Een lekkere salade zeiden ze. We raakten in gesprek en ze bleken een ecologisch restaurant in Amsterdam Zuid te runnen. Hier in de buurt is een ecologische boer bij wie ze inkopen doen. Nu is mijn interesse voor wild eten er al langer, maar mijn eigen ervaring met wat je in het wild kan eten is mager. Tijd voor een onderzoek!

Onze berm blijkt eetbaar

Onze berm blijkt eetbaar ik had er geen idee van. Daarom ben ik op onderzoek uit gegaan naar wat er zoals te eten is in onze berm en hoe je dat kan bereiden. Na een inventarisatie kom ik tot tientallen eetbare planten en kruiden die bij ons in de buurt in het wild groeien. Het blijkt dat we heel veel kunnen eten. De wilde flora heeft prachtige namen die hen een zweem van romantiek geven. Groot kaasjeskruid, onzelievevrouwebedstro, de jeneverbes en het klaprooszaad, de hondsroos en de sleedoorn of teunisbloem en de gele morgenster. Soms zijn ze er al sinds mensenheugenis en ook nog al eens blijken ze verwilderde siertuin- of moestuinplanten te zijn. Vele met geneeskrachtige waarde. Kortom ik vind in onze berm een complete veldapotheek.

Mijn vondsten

Paardenbloem

* Paardenbloem, behalve de stengels, is alles eetbaar aan de paardenbloem: de wortels, de bladeren en de bloemen. Lekker in de salade en warm als een bijzondere lekkere spinazie, die eten we vanavond.
* Madeliefjes, zowel blad als bloem goed in de salade.
* Weegbree in de salade of soep en smeren tegen brandnetel jeuk, die had ik nodig.
* Brandnetel, als heerlijke spinazie. Vooral jong blad plukken dat is het lekkerste.
* Hondsdraf, antibacterieel in de salade of als spinazie-achtige.
* Smeerwortel blad, beetje bitter. Niet te veel van eten, een topper voor B12.
* Klaver, waar je bloem en blad van kan eten in een salade, lekker!
* Zevenblad lekker als pesto.
* Engelwortel, ook voor de salade, die durf ik nog niet te eten. Heb ik wel de goede is de vraag…
Best een mooie score zo op een doordeweekse dag in april.

Recepten

Weegbree

Bijna alles kan in de sla, zoals kleine Pimpernel, Zevenblad en wilde Marjolein. De liefhebber van bladgroenten komt in de berm ruim aan zijn trekken. Wilde pastinaak eet je bijvoorbeeld als gestoofde groente. Wilde asperge kan ook in de soep, dan is hij wel lekker Mel. Soepen zijn goed te vullen, bijvoorbeeld met Weegbree, maar er zijn meer culinaire toepassingen. Gerechten als salade van strandbiet en pudding bereid met gehakte bladeren van de adderwortel klinken bijzonder, maar waar vind je de ingredi?nten? Dan zijn er nog de smaakmakers als kruiden en specerijen, al dan niet ingelegd in zuur of olie. Ik vind een onvermoed recept voor een Paardenbloem smoothie, die ik hier rond de voordeur ruimschoots kan vinden.

Zevenblad

De liefhebbers van desserts, taarten en andere zoetigheid kunnen zich wagen aan zuurbessenjam, rozenbottelsaus, bosbessentaart, hazelnootcake of mispelgelei. Wat een goede naam, die laatste. Meer informatie over het gebruik van vruchten vind je in ‘hoe maak je jam en siroop van eetbare planten?’ Van sommige noten of zaden, zoals tamme kastanjes, is meel te maken. Als dat wat droog uitvalt, is er wilgenroosjesthee of jeneverbeskoffie om erbij te gebruiken. Er is zelfs snoepgoed mogelijk. De stelen van de engelwortel kunnen worden gekonfijt. Ik ga nog uitzoeken hoe je dat voor elkaar krijgt. En wie een alcoholische drank prefereert, maakt kruisbessenwijn, hoppig bier of likeur van wilde peren.

Waarschuwingen

Bij eten in het wild herinner ik me vooral ook de waarschuwingen. Bramen van de struiken op het schoolplein aan de overkant. Pas op voor die akelige stekels! Kruisbessen bij Beppe in de tuin. Pas op voor de trein, die daar zonder tussenkomst van een hek achterlangs raasde. Bosbessen iets verder van het pad eten, zodat ze mogelijk plasvrij zijn. Beukennootjes en tamme kastanjes prikken. Hoe eet of bereid je die? Brandneteltoppen en blad, vastpakken aan de onderzijde, daarvan heb ik toen ik net op kamers ging wel stamppotten gemaakt. Jong eikenblad uit het bos als spinazie at ik altijd wel. Nu blijken jonge paardenbloemblaadjes en madeliefjes ook eetbaar.

Reuzen berenklauw geeft brandwonden

Al zoekende ben ik toch een beetje benauwd voor verwarring met eventuele giftige planten. Ik pluk steeds wat blaadjes en ga dan aan de slag achter de PC om ze te vergelijken met de foto’s. Is dit wel de goede, niet giftig en heb ik er geen van de rode lijst met zeldzame planten te pakken? Zelfs het lieflijke Lelietje van Dalen, de Gouden regen en de Taxus blijken giftig. Het simpele leven van de berm geeft nieuwe vragen. Sommige giftige planten lijken erg op eetbare planten. Planten en wortels leveren soms gevaar op. Van andere planten zijn bepaalde delen eetbaar en andere giftig. Er zijn beschermde planten, zoals jeneverbes, wilde marjolein en daslook, waar je niet aan mag zitten en er zijn niet-beschermde planten waar je beter ook maar van af kan blijven, omdat ze groeien op verontreinigde grond (auto’s die voorbij razen) of op een overbemeste bodem. Het blijkt ineens een spannende onderneming.

Bronnen

Op internet heb ik verschillende bronnen vol met informatie gevonden. Er is onder meer een grote facebookgroep specifiek over dit onderwerp met meer dan 19.000! leden. Meelezen met de groep doet je plantenkennis enorm toenemen en daarnaast kun je er ook al je eigen vragen over eetbare wilde planten kwijt. Interessant, leerzaam en praktisch! Een algemene bron van informatie over eetbare planten is? De Nederlandse Planten- en Paddenstoelen database met meer dan 400 verschillende soorten. Hierin zijn ook verschillende wilde eetbare planten te vinden zoals de Lindeboom, Brandnetel en Paardenbloem. Ook de Engelstalige plants for a future database met meer dan 7.000 verschillende soorten planten bevat vele wilde eetbare planten. Informatief zijn de tuinkrant, info.nu, groene avonturen en permacultuur. Verder wordt er veel verwezen naar een?eetbare wilde planten een boek met praktische plaatjes dat ik nog niet heb kunnen traceren.

Als je voedsel wil verzamelen in de vrije natuur zijn er veel meer mogelijkheden dan onmogelijkheden.